Spandex là gì ? Nguồn gốc, đặc điểm và cách sản xuất vải Spandex

Spandex là một loại vải đặc biệt và phổ biến trong ngành thời trang và công nghiệp may mặc. Được biết đến với khả năng co giãn đáng kinh ngạc, Spandex đã thay đổi cách chúng ta nhìn nhận về sự thoải mái và linh hoạt trong quần áo. Từ việc tạo nên những bộ đồ thể thao ôm sát đến các sản phẩm may mặc có độ bền cao, Spandex đã trở thành một nguyên liệu không thể thiếu trong ngành công nghiệp may mặc hiện đại. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi Spandex là gì và tại sao nó lại có những tính chất đặc biệt như vậy? Trong bài viết này, CANIFA sẽ cùng bạn tìm hiểu về nguồn gốc, đặc điểm và cách sản xuất của vải Spandex, giúp bạn có cái nhìn tổng quan về loại vải này và sự đóng góp quan trọng của nó trong ngành may mặc.

Thông tin vải Spandex

Tên vải : Vải Spandex

Tên gọi khác : Lycra, Elastane

Thành phần vải : Polyether-polyurea

Độ thoáng của vải : Cao

Khả năng hút ẩm : Cao

Khả năng giữ nhiệt : Thấp

Khả năng co giãn : Đặc biệt cao

Dễ bị vón cục : Cao

Quốc gia sản xuất đầu tiền : Hoa Kỳ

Quốc gia xuất khẩu lớn nhất : Trung Quốc

Nhiệt độ giặt : Ấm áp hoặc lạnh

Spandex là gì ?

Spandex là một loại vải tổng hợp được đánh giá cao về độ đàn hồi. Trái với suy nghĩ thông thường, thuật ngữ “Spandex” không phải tên thương hiệu, và thuật ngữ này dùng để chỉ các loại vải copolymer polyether-polyurea đã được thực hiện với nhiều quy trình sản xuất khác nhau. Các thuật ngữ Spandex, Lycra và Elastane là đồng nghĩa với nhau.

Loại vải này có thể co giãn gấp 5-8 lần kích thước bình thường của nó, và nó thường được sử dụng để sản xuất quần áo. Trong hầu hết các trường hợp, spandex nguyên chất không được sử dụng trong quần áo và thay vào đó, một lượng nhỏ chất liệu này được dệt thành các sợi tổng hợp, bán tổng hợp hoặc hữu cơ khác.

Nguồn gốc Spandex

Vật liệu cơ bản được sử dụng để làm vải spandex là polyurethane, được phát triển vào năm 1937 bởi IG Farben ở Đức. Vào cuối Thế chiến thứ hai, hàng trăm nhà khoa học hàng đầu của Đức đã bắt đầu sự nghiệp mới ở Hoa Kỳ, và nhiều kỹ sư dệt may đã chuyển đến Dupont Corpose, công ty hàng đầu trong lĩnh vực phát triển dệt may tổng hợp.

Sử dụng nghiên cứu polyurethane, DuPont đã tìm cách tạo ra một loại vải polyme mới có độ đàn hồi cao. Trong quá trình phát triển, các nhà khoa học tại DuPont gọi loại vải này là “spandex”. Khi loại vải này được hoàn thành, nó đã được bán với tên thương hiệu Lycra, nhưng người tiêu dùng dường như thích gọi chất liệu này là spandex, và chính thuật ngữ này đã được phổ biến trong công chúng.

 

Giống như các polyme khác, spandex được tạo ra từ các chuỗi monome lặp lại được tổ chức với nhau bằng một axit. Quá trình phát triển spandex, người ta đã nhận ra rằng chất liệu này có khả năng chịu nhiệt cao, có nghĩa là các loại vải cực kỳ nhạy cảm với nhiệt độ như nylon, polyester được cải thiện rất nhiều khi kết hợp với vải spandex.

Tính co giãn của Elastane ngay lập tức khiến nó được ưa chuộng trên khắp thế giới, và sự phổ biến của loại vải này vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Nó có mặt trong rất nhiều loại quần áo mà hầu như người tiêu dùng nào cũng sở hữu ít nhất một mặt hàng quần áo có chứa spandex, và độ phổ biến của loại vải này chắc chắn sẽ không giảm trong tương lai gần. Tuy nhiên, điều đáng tiếc là spandex có tác động xấu đáng kể đến môi trường khi nó được đưa vào thị trường tiêu dùng.

Vải spandex được làm như thế nào ?

Vì vải spandex hoàn toàn là vải tổng hợp nên các chứng nhận hữu cơ và không biến đổi gen không áp dụng cho sản phẩm này. Tuy nhiên, có thể loại vải này được Chứng nhận bởi Tiêu chuẩn Tái chế Toàn cầu (GRS) nếu nó được làm từ 100% nguyên liệu tái chế.

>>>> Mua ngay: Sơ mi ngắn tay nam – Beyond the beach bé gái

Tuy nhiên, quá trình sản xuất này hơi hiếm và việc sử dụng vật liệu tái chế không làm giảm tác động môi trường mà spandex gây ra khi nó được đưa vào thị trường tiêu dùng.

Xem thêm:

• Preppy Style là gì? Học cách phối đồ đơn giản theo phong cách Preppy
• Vải voan là gì ? Ưu nhược điểm và ứng dụng tuyệt vời của Vải voan
• Gen Z là gì ? Tìm hiểu phong cách thời trang của Gen Z

Ngay cả khi các phương pháp sản xuất khác nhau được sử dụng để làm vải spandex, kết quả cuối cùng vẫn là giống nhau về mặt thành phần hóa học. Tuy nhiên, nhầm lẫn có thể xảy ra do các thuật ngữ khác nhau được sử dụng để mô tả loại vải này :

• Spandex : Thuật ngữ này không phải là nhãn hiệu và trên thực tế nó là từ “mở rộng”. Spandex không bao giờ được dự định là thuật ngữ chính để chỉ vải này, nhưng thuật ngữ này đã gắn chặt trong tâm trí của người tiêu dùng.
• Elastane : Hầu hết người châu Âu sử dụng các biến thể của thuật ngữ “elastane” để chỉ loại vải này. Elastane là cách gọi đúng về mặt hóa học nhất để chỉ loại vải này.
• Lycra : Thuật ngữ này là nhãn hiệu đã đăng ký của DuPont Corporation. Chỉ vải spandex do DuPont sản xuất thì mới được gọi là Lycra, nhưng loại vải này giống hệt về mặt hóa học với các loại vải được gọi là spandex hoặc elastane và nó có các thuộc tính giống nhau.

Vải spandex ảnh hưởng đến môi trường như thế nào ?

Nhìn chung, vải spandex có tác động tiêu cực đến môi trường. Tác động này không rõ rệt như các loại vải sợi tổng hợp khác, nhưng chắc chắc một điều là có. Và đến thời điểm này, chưa có giải pháp khả thi nào được đưa ra để hạn chế sự suy thoái môi trường do vải spandex gây ra.

Nếu chỉ xem xét các phương pháp sản xuất được sử dụng để làm vải spandex, thì loại vải này lại không có tác động bất lợi đáng kể đến môi trường. Một số vật liệu tổng hợp nhất định, chẳng hạn như nylon, có nguồn gốc trực tiếp từ các nguồn tài nguyên không thể tái tạo như than đá và dầu mở, nhưng elastane được làm hoàn toàn từ các hóa chất được tổng hợp trong phòng thí nghiệm.

Do đó, việc sản xuất elastane tiêu tốn nhiều năng lượng, nhưng nếu các nguồn năng lượng tái tạo được sử dụng để sản xuất prepolyme thì vấn đề này có thể được giải quyết. Có khả năng về các vấn đề sức khỏe mà công nhân sản xuất polyurethane gặp phải trong quá trình sản xuất vải spandex, nhưng chưa có nghiên cứu nào được thực hiện về chủ đề này. Ngoài ra, có thể isocyanates, là hóa chất độc hại thường thấy trong polyurethane, cũng có thể có trong spandex.

Tác động môi trường đáng chú ý của elastane chỉ phát huy tác dụng sau khi nó được bán cho người tiêu dùng. Người ta đã xác định được rằng 60% rác trong các tuyến đường thủy bao gồm các loại sợi dệt không thể phân hủy sinh học, quần áo và sợi vải spandex chiến một phần lớn rác thải này. Ngay cả khi spandex được vứt bỏ đúng cách ở các bãi rác hoặc các khu xử lý rác đúng nơi quy định, các sợi nhỏ của chất này sẽ được đưa vào đường nước bất cứ khi nào quần áo elastane được giặt, gây hại cho đời sống thủy sinh, làm giảm chất lượng nước uống và cuối cùng góp phần tạo nên các đảo rác khổng lồ đang dần tích tụ trong các đại dương trên thế giới.

Chứng chỉ Spandex

Vì vải spandex hoàn toàn là vải tổng hợp nên các chứng nhận hữu cơ và không biến đổi gen không áp dụng cho sản phẩm này. Tuy nhiên, có thể loại vải này được Chứng nhận bởi Tiêu chuẩn Tái chế Toàn cầu (GRS) nếu nó được làm từ 100% nguyên liệu tái chế.

>>>> Mua ngay: Sơ mi ngắn tay nam – Beyond the beach bé gái

Tuy nhiên, quá trình sản xuất này hơi hiếm và việc sử dụng vật liệu tái chế không làm giảm tác động môi trường mà spandex gây ra khi nó được đưa vào thị trường tiêu dùng.

Xem thêm:

• Preppy Style là gì? Học cách phối đồ đơn giản theo phong cách Preppy
• Vải voan là gì ? Ưu nhược điểm và ứng dụng tuyệt vời của Vải voan
• Gen Z là gì ? Tìm hiểu phong cách thời trang của Gen Z

Vải Spandex được sản xuất bởi nhiều tập đoàn khác nhau, các tập đoàn này có nhà máy ở hàng chục quốc gia khác nhau.

Phần lớn các nhà máy sản xuất vải spandex trên thế giới được đặt tại Trung Quốc. Trước đây, hầu hết loại vải này được sản xuất ở Hoa Kỳ, nhưng chi phí lao động giảm đã thúc đẩy việc sản xuất nhiều loại hàng dệt may khác nhau sang Trung Quốc trong vài thập kỷ qua.

Trong khi nhiều loại vải dệt tổng hợp đã không còn phổ biến trong những năm gần đây, thì không sản phẩm nào có thể thay thế được vải spandex, điều đó đồng nghĩa với việc ngành vải này sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2023.

Giá vải spandex như thế nào ?

Do tính chất mới mẻ của nó và quá trình sản xuất cũng tương đối tốn công sức để làm ra, vì vậy mà vải spandex có giá trị thị trường tương đối cao. Vải này đắt hơn polyester và nylon và cũng đắt hơn các loại vải hữu cơ như len và bông.

Vì elastane thường chỉ được sử dụng với số lượng nhỏ trong quần áo, nên những bộ quần áo nào càng nhiều spandex thì cũng sẽ trở nên đắt hơn. Ví dụ, một số bộ trang phục đạp xe hay quần áo khiêu vũ chuyên nghiệp có chứa hàm lượng spandex cao sẽ có giá cao hơn hẳn quần áo bình thường.

Có những tên gọi vải spandex nào ?

Ngay cả khi các phương pháp sản xuất khác nhau được sử dụng để làm vải spandex, kết quả cuối cùng vẫn là giống nhau về mặt thành phần hóa học. Tuy nhiên, nhầm lẫn có thể xảy ra do các thuật ngữ khác nhau được sử dụng để mô tả loại vải này :

• Spandex : Thuật ngữ này không phải là nhãn hiệu và trên thực tế nó là từ “mở rộng”. Spandex không bao giờ được dự định là thuật ngữ chính để chỉ vải này, nhưng thuật ngữ này đã gắn chặt trong tâm trí của người tiêu dùng.
• Elastane : Hầu hết người châu Âu sử dụng các biến thể của thuật ngữ “elastane” để chỉ loại vải này. Elastane là cách gọi đúng về mặt hóa học nhất để chỉ loại vải này.
• Lycra : Thuật ngữ này là nhãn hiệu đã đăng ký của DuPont Corporation. Chỉ vải spandex do DuPont sản xuất thì mới được gọi là Lycra, nhưng loại vải này giống hệt về mặt hóa học với các loại vải được gọi là spandex hoặc elastane và nó có các thuộc tính giống nhau.

Vải spandex ảnh hưởng đến môi trường như thế nào ?

Nhìn chung, vải spandex có tác động tiêu cực đến môi trường. Tác động này không rõ rệt như các loại vải sợi tổng hợp khác, nhưng chắc chắc một điều là có. Và đến thời điểm này, chưa có giải pháp khả thi nào được đưa ra để hạn chế sự suy thoái môi trường do vải spandex gây ra.

Nếu chỉ xem xét các phương pháp sản xuất được sử dụng để làm vải spandex, thì loại vải này lại không có tác động bất lợi đáng kể đến môi trường. Một số vật liệu tổng hợp nhất định, chẳng hạn như nylon, có nguồn gốc trực tiếp từ các nguồn tài nguyên không thể tái tạo như than đá và dầu mở, nhưng elastane được làm hoàn toàn từ các hóa chất được tổng hợp trong phòng thí nghiệm.

Do đó, việc sản xuất elastane tiêu tốn nhiều năng lượng, nhưng nếu các nguồn năng lượng tái tạo được sử dụng để sản xuất prepolyme thì vấn đề này có thể được giải quyết. Có khả năng về các vấn đề sức khỏe mà công nhân sản xuất polyurethane gặp phải trong quá trình sản xuất vải spandex, nhưng chưa có nghiên cứu nào được thực hiện về chủ đề này. Ngoài ra, có thể isocyanates, là hóa chất độc hại thường thấy trong polyurethane, cũng có thể có trong spandex.

Tác động môi trường đáng chú ý của elastane chỉ phát huy tác dụng sau khi nó được bán cho người tiêu dùng. Người ta đã xác định được rằng 60% rác trong các tuyến đường thủy bao gồm các loại sợi dệt không thể phân hủy sinh học, quần áo và sợi vải spandex chiến một phần lớn rác thải này. Ngay cả khi spandex được vứt bỏ đúng cách ở các bãi rác hoặc các khu xử lý rác đúng nơi quy định, các sợi nhỏ của chất này sẽ được đưa vào đường nước bất cứ khi nào quần áo elastane được giặt, gây hại cho đời sống thủy sinh, làm giảm chất lượng nước uống và cuối cùng góp phần tạo nên các đảo rác khổng lồ đang dần tích tụ trong các đại dương trên thế giới.

Chứng chỉ Spandex

Vì vải spandex hoàn toàn là vải tổng hợp nên các chứng nhận hữu cơ và không biến đổi gen không áp dụng cho sản phẩm này. Tuy nhiên, có thể loại vải này được Chứng nhận bởi Tiêu chuẩn Tái chế Toàn cầu (GRS) nếu nó được làm từ 100% nguyên liệu tái chế.

>>>> Mua ngay: Sơ mi ngắn tay nam – Beyond the beach bé gái

Tuy nhiên, quá trình sản xuất này hơi hiếm và việc sử dụng vật liệu tái chế không làm giảm tác động môi trường mà spandex gây ra khi nó được đưa vào thị trường tiêu dùng.

Xem thêm:

• Preppy Style là gì? Học cách phối đồ đơn giản theo phong cách Preppy
• Vải voan là gì ? Ưu nhược điểm và ứng dụng tuyệt vời của Vải voan
• Gen Z là gì ? Tìm hiểu phong cách thời trang của Gen Z

Spandex được sử dụng trong bất kỳ ngành tiêu dùng hoặc công nghiệp nào mong muốn có độ đàn hồi. Từ khi ra đời, loại vải này ngày càng trở nên phổ biến và ngày nay nó đã có mặt trong hàng nghìn mặt hàng may mặc khác nhau và được người tiêu dùng trên thế giới yêu thích.

Trong một số trường hợp, spandex nguyên chất có thể được sử dụng để may quần áo co giãn cực kỳ tốt hoặc vừa vặn với form dáng. Tuy nhiên, loại vải này tương đối đắt nên chúng ta thường thấy vải spandex được kết hợp với các thành phần khác.

Ví dụ, khi spandex được thêm vào cotton, loại vải này sẽ trở nên đàn hồi hơn nhiều, và spandex cũng có thể được sử dụng để tăng thêm độ đàn hồi cho các loại vải cứng nhắc truyền thống như Polyester. Ngay cả khi cho một lượng nhỏ chất liệu này vào vải khác, những loại vải này sẽ trở nên co giãn hơn nhiều, vì spandex có thể kéo giãn gấp 8 lần kích thước ban đầu của nó.

Ứng dụng phổ biến nhất cho spandex là trong các loại quần áo có form dáng. Ví dụ, nó được sử dụng nhiều trong các loại đồ lót và được tìm thấy trong cạp quần của hầu hết mọi loại quần áo co giãn.

Spandex cũng được sử dụng với tỷ lệ tương đối cao trong bông và tất len. Sử dụng loại vải này sẽ giúp tất bám vào chân hơn, đồng thời cũng tạo điều kiện dễ dàng cho việc mặc và tháo tất.

Ở hầu hết các bộ môn thể thao, việc mặc quần áo ôm sát vào da hoặc co dãn thoải mái là rất quan trọng, vì vậy vải spandex được sử dụng trong thể thao, đồ bơi, trang phục của vận động viên xe đạp và các loại quần áo được sử dụng trong các môn thể thao đồng đội.

Cuối cùng, spandex đôi khi được sử dụng trong các ứng dụng công nghiệp. Ví dụ, nó được sử dụng trong ngành công nghiệp điện ảnh để sản xuất bộ đồ quay chuyển động, là loại bộ đồ bó sát đặc biệt mà các diễn viên mặc trước màn hình xanh. Spandex giúp tạo các nhân vật 3D thực tế dễ dàng hơn bằng cách đảm bảo rằng những bộ quần áo này ôm sát cơ thể của diễn viên.

Vải Spandex được sản xuất ở đâu ?

Vải Spandex được sản xuất bởi nhiều tập đoàn khác nhau, các tập đoàn này có nhà máy ở hàng chục quốc gia khác nhau.

Phần lớn các nhà máy sản xuất vải spandex trên thế giới được đặt tại Trung Quốc. Trước đây, hầu hết loại vải này được sản xuất ở Hoa Kỳ, nhưng chi phí lao động giảm đã thúc đẩy việc sản xuất nhiều loại hàng dệt may khác nhau sang Trung Quốc trong vài thập kỷ qua.

Trong khi nhiều loại vải dệt tổng hợp đã không còn phổ biến trong những năm gần đây, thì không sản phẩm nào có thể thay thế được vải spandex, điều đó đồng nghĩa với việc ngành vải này sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2023.

Giá vải spandex như thế nào ?

Do tính chất mới mẻ của nó và quá trình sản xuất cũng tương đối tốn công sức để làm ra, vì vậy mà vải spandex có giá trị thị trường tương đối cao. Vải này đắt hơn polyester và nylon và cũng đắt hơn các loại vải hữu cơ như len và bông.

Vì elastane thường chỉ được sử dụng với số lượng nhỏ trong quần áo, nên những bộ quần áo nào càng nhiều spandex thì cũng sẽ trở nên đắt hơn. Ví dụ, một số bộ trang phục đạp xe hay quần áo khiêu vũ chuyên nghiệp có chứa hàm lượng spandex cao sẽ có giá cao hơn hẳn quần áo bình thường.

Có những tên gọi vải spandex nào ?

Ngay cả khi các phương pháp sản xuất khác nhau được sử dụng để làm vải spandex, kết quả cuối cùng vẫn là giống nhau về mặt thành phần hóa học. Tuy nhiên, nhầm lẫn có thể xảy ra do các thuật ngữ khác nhau được sử dụng để mô tả loại vải này :

• Spandex : Thuật ngữ này không phải là nhãn hiệu và trên thực tế nó là từ “mở rộng”. Spandex không bao giờ được dự định là thuật ngữ chính để chỉ vải này, nhưng thuật ngữ này đã gắn chặt trong tâm trí của người tiêu dùng.
• Elastane : Hầu hết người châu Âu sử dụng các biến thể của thuật ngữ “elastane” để chỉ loại vải này. Elastane là cách gọi đúng về mặt hóa học nhất để chỉ loại vải này.
• Lycra : Thuật ngữ này là nhãn hiệu đã đăng ký của DuPont Corporation. Chỉ vải spandex do DuPont sản xuất thì mới được gọi là Lycra, nhưng loại vải này giống hệt về mặt hóa học với các loại vải được gọi là spandex hoặc elastane và nó có các thuộc tính giống nhau.

Vải spandex ảnh hưởng đến môi trường như thế nào ?

Nhìn chung, vải spandex có tác động tiêu cực đến môi trường. Tác động này không rõ rệt như các loại vải sợi tổng hợp khác, nhưng chắc chắc một điều là có. Và đến thời điểm này, chưa có giải pháp khả thi nào được đưa ra để hạn chế sự suy thoái môi trường do vải spandex gây ra.

Nếu chỉ xem xét các phương pháp sản xuất được sử dụng để làm vải spandex, thì loại vải này lại không có tác động bất lợi đáng kể đến môi trường. Một số vật liệu tổng hợp nhất định, chẳng hạn như nylon, có nguồn gốc trực tiếp từ các nguồn tài nguyên không thể tái tạo như than đá và dầu mở, nhưng elastane được làm hoàn toàn từ các hóa chất được tổng hợp trong phòng thí nghiệm.

Do đó, việc sản xuất elastane tiêu tốn nhiều năng lượng, nhưng nếu các nguồn năng lượng tái tạo được sử dụng để sản xuất prepolyme thì vấn đề này có thể được giải quyết. Có khả năng về các vấn đề sức khỏe mà công nhân sản xuất polyurethane gặp phải trong quá trình sản xuất vải spandex, nhưng chưa có nghiên cứu nào được thực hiện về chủ đề này. Ngoài ra, có thể isocyanates, là hóa chất độc hại thường thấy trong polyurethane, cũng có thể có trong spandex.

Tác động môi trường đáng chú ý của elastane chỉ phát huy tác dụng sau khi nó được bán cho người tiêu dùng. Người ta đã xác định được rằng 60% rác trong các tuyến đường thủy bao gồm các loại sợi dệt không thể phân hủy sinh học, quần áo và sợi vải spandex chiến một phần lớn rác thải này. Ngay cả khi spandex được vứt bỏ đúng cách ở các bãi rác hoặc các khu xử lý rác đúng nơi quy định, các sợi nhỏ của chất này sẽ được đưa vào đường nước bất cứ khi nào quần áo elastane được giặt, gây hại cho đời sống thủy sinh, làm giảm chất lượng nước uống và cuối cùng góp phần tạo nên các đảo rác khổng lồ đang dần tích tụ trong các đại dương trên thế giới.

Chứng chỉ Spandex

Vì vải spandex hoàn toàn là vải tổng hợp nên các chứng nhận hữu cơ và không biến đổi gen không áp dụng cho sản phẩm này. Tuy nhiên, có thể loại vải này được Chứng nhận bởi Tiêu chuẩn Tái chế Toàn cầu (GRS) nếu nó được làm từ 100% nguyên liệu tái chế.

>>>> Mua ngay: Sơ mi ngắn tay nam – Beyond the beach bé gái

Tuy nhiên, quá trình sản xuất này hơi hiếm và việc sử dụng vật liệu tái chế không làm giảm tác động môi trường mà spandex gây ra khi nó được đưa vào thị trường tiêu dùng.

Xem thêm:

• Preppy Style là gì? Học cách phối đồ đơn giản theo phong cách Preppy
• Vải voan là gì ? Ưu nhược điểm và ứng dụng tuyệt vời của Vải voan
• Gen Z là gì ? Tìm hiểu phong cách thời trang của Gen Z

Vì spandex là một loại sợi tổng hợp hoàn toàn nên không có thành phần hữu cơ nào được sử dụng để tạo ra chất liệu này. Thay vào đó, tất cả các bộ phận cấu thành của loại sợi này được tạo ra trong môi trường phòng thí nghiệm, và sau đó chúng được kết hợp với nhau dưới những phản ứng cụ thể để tạo ra vải spandex.

Trong những năm kể từ khi phát minh ra Spandex, một số phương pháp khác nhau để sản xuất loại vải này đã ra đời. Các phương pháp này hiệu quả hơn những phương pháp khác, và theo thời gian, các phương pháp như kéo sợi phản ứng, ép nóng chảy và kéo sợi bằng dung dịch hầu như đã bị loại bỏ. Gần 95% vải spandex trên thế giới hiện được sản xuất bằng phương pháp gọi là kéo sợi khô dung dịch.

Để bắt đầu quy trình sản xuất spandex, một chất gọi là macroglycol được trộn với monome diisocyanate dưới nhiệt độ và áp suất riêng. Điều kiện nhiệt độ và áp suất phải chính xác để tạo ra kết quả mong muốn, đồng thời monome macroglycol và diisocyanate cũng phải theo tỷ lệ gần đúng là 1:2.

Nếu các điều kiện thích hợp được áp dụng, một chất được gọi là prepolymer được hình thành, và chất này sau đó được sử dụng trong phần còn lại của quá trình sản xuất. Khi nó đã hình thành, prepolymer tiếp xúc với axit diamine, và một phản ứng hóa học dây chuyền được bắt đầu.

Chất tạo thành có độ nhớt cao, và nó phải được pha loãng với dung môi trước khi có thể chuyển sang bước tiếp theo. Khi nó đủ mỏng để sản xuất, prepolymer được nạp vào một máy gọi là tế bào sản xuất sợi hoặc tế bào kéo sợi hình trụ.

Bên trong chiếc máy này có một thiết bị gọi là spinneret, có hàng chục lỗ nhỏ li ti. Khi tế bào sản xuất sợi quay, dung dịch này bị ép xuyên qua các lỗ và chuyển sang dạng sợi vải. Tuy nhiên, những sợi này vẫn ở trạng thái lỏng khi chúng xuất hiện từ spinneret, và sau đó chúng được tiếp xúc với khí dung môi được nung nóng và ni tơ để chúng biến thành trạng thái rắn.

Các sợi rắn này sau đó được đẩy ra, và khi tiếp xúc với không khí có áp suất, chúng sẽ hình thành các sợi xoắn. Khí nén này có thể tạo thành các sợi với nhiều kích thước khác nhau.

Cuối cùng, sợi spandex được ngâm trong chất hoàn thiện bao gồm magie stearat hoặc một hóa chất tương tự. Sau khi được quấn vào ống chỉ, thì spandex đã sẵn sàng để dệt thành vải.

Spandex được sử dụng như thế nào ?

Spandex được sử dụng trong bất kỳ ngành tiêu dùng hoặc công nghiệp nào mong muốn có độ đàn hồi. Từ khi ra đời, loại vải này ngày càng trở nên phổ biến và ngày nay nó đã có mặt trong hàng nghìn mặt hàng may mặc khác nhau và được người tiêu dùng trên thế giới yêu thích.

Trong một số trường hợp, spandex nguyên chất có thể được sử dụng để may quần áo co giãn cực kỳ tốt hoặc vừa vặn với form dáng. Tuy nhiên, loại vải này tương đối đắt nên chúng ta thường thấy vải spandex được kết hợp với các thành phần khác.

Ví dụ, khi spandex được thêm vào cotton, loại vải này sẽ trở nên đàn hồi hơn nhiều, và spandex cũng có thể được sử dụng để tăng thêm độ đàn hồi cho các loại vải cứng nhắc truyền thống như Polyester. Ngay cả khi cho một lượng nhỏ chất liệu này vào vải khác, những loại vải này sẽ trở nên co giãn hơn nhiều, vì spandex có thể kéo giãn gấp 8 lần kích thước ban đầu của nó.

Ứng dụng phổ biến nhất cho spandex là trong các loại quần áo có form dáng. Ví dụ, nó được sử dụng nhiều trong các loại đồ lót và được tìm thấy trong cạp quần của hầu hết mọi loại quần áo co giãn.

Spandex cũng được sử dụng với tỷ lệ tương đối cao trong bông và tất len. Sử dụng loại vải này sẽ giúp tất bám vào chân hơn, đồng thời cũng tạo điều kiện dễ dàng cho việc mặc và tháo tất.

Ở hầu hết các bộ môn thể thao, việc mặc quần áo ôm sát vào da hoặc co dãn thoải mái là rất quan trọng, vì vậy vải spandex được sử dụng trong thể thao, đồ bơi, trang phục của vận động viên xe đạp và các loại quần áo được sử dụng trong các môn thể thao đồng đội.

Cuối cùng, spandex đôi khi được sử dụng trong các ứng dụng công nghiệp. Ví dụ, nó được sử dụng trong ngành công nghiệp điện ảnh để sản xuất bộ đồ quay chuyển động, là loại bộ đồ bó sát đặc biệt mà các diễn viên mặc trước màn hình xanh. Spandex giúp tạo các nhân vật 3D thực tế dễ dàng hơn bằng cách đảm bảo rằng những bộ quần áo này ôm sát cơ thể của diễn viên.

Vải Spandex được sản xuất ở đâu ?

Vải Spandex được sản xuất bởi nhiều tập đoàn khác nhau, các tập đoàn này có nhà máy ở hàng chục quốc gia khác nhau.

Phần lớn các nhà máy sản xuất vải spandex trên thế giới được đặt tại Trung Quốc. Trước đây, hầu hết loại vải này được sản xuất ở Hoa Kỳ, nhưng chi phí lao động giảm đã thúc đẩy việc sản xuất nhiều loại hàng dệt may khác nhau sang Trung Quốc trong vài thập kỷ qua.

Trong khi nhiều loại vải dệt tổng hợp đã không còn phổ biến trong những năm gần đây, thì không sản phẩm nào có thể thay thế được vải spandex, điều đó đồng nghĩa với việc ngành vải này sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2023.

Giá vải spandex như thế nào ?

Do tính chất mới mẻ của nó và quá trình sản xuất cũng tương đối tốn công sức để làm ra, vì vậy mà vải spandex có giá trị thị trường tương đối cao. Vải này đắt hơn polyester và nylon và cũng đắt hơn các loại vải hữu cơ như len và bông.

Vì elastane thường chỉ được sử dụng với số lượng nhỏ trong quần áo, nên những bộ quần áo nào càng nhiều spandex thì cũng sẽ trở nên đắt hơn. Ví dụ, một số bộ trang phục đạp xe hay quần áo khiêu vũ chuyên nghiệp có chứa hàm lượng spandex cao sẽ có giá cao hơn hẳn quần áo bình thường.

Có những tên gọi vải spandex nào ?

Ngay cả khi các phương pháp sản xuất khác nhau được sử dụng để làm vải spandex, kết quả cuối cùng vẫn là giống nhau về mặt thành phần hóa học. Tuy nhiên, nhầm lẫn có thể xảy ra do các thuật ngữ khác nhau được sử dụng để mô tả loại vải này :

• Spandex : Thuật ngữ này không phải là nhãn hiệu và trên thực tế nó là từ “mở rộng”. Spandex không bao giờ được dự định là thuật ngữ chính để chỉ vải này, nhưng thuật ngữ này đã gắn chặt trong tâm trí của người tiêu dùng.
• Elastane : Hầu hết người châu Âu sử dụng các biến thể của thuật ngữ “elastane” để chỉ loại vải này. Elastane là cách gọi đúng về mặt hóa học nhất để chỉ loại vải này.
• Lycra : Thuật ngữ này là nhãn hiệu đã đăng ký của DuPont Corporation. Chỉ vải spandex do DuPont sản xuất thì mới được gọi là Lycra, nhưng loại vải này giống hệt về mặt hóa học với các loại vải được gọi là spandex hoặc elastane và nó có các thuộc tính giống nhau.

Vải spandex ảnh hưởng đến môi trường như thế nào ?

Nhìn chung, vải spandex có tác động tiêu cực đến môi trường. Tác động này không rõ rệt như các loại vải sợi tổng hợp khác, nhưng chắc chắc một điều là có. Và đến thời điểm này, chưa có giải pháp khả thi nào được đưa ra để hạn chế sự suy thoái môi trường do vải spandex gây ra.

Nếu chỉ xem xét các phương pháp sản xuất được sử dụng để làm vải spandex, thì loại vải này lại không có tác động bất lợi đáng kể đến môi trường. Một số vật liệu tổng hợp nhất định, chẳng hạn như nylon, có nguồn gốc trực tiếp từ các nguồn tài nguyên không thể tái tạo như than đá và dầu mở, nhưng elastane được làm hoàn toàn từ các hóa chất được tổng hợp trong phòng thí nghiệm.

Do đó, việc sản xuất elastane tiêu tốn nhiều năng lượng, nhưng nếu các nguồn năng lượng tái tạo được sử dụng để sản xuất prepolyme thì vấn đề này có thể được giải quyết. Có khả năng về các vấn đề sức khỏe mà công nhân sản xuất polyurethane gặp phải trong quá trình sản xuất vải spandex, nhưng chưa có nghiên cứu nào được thực hiện về chủ đề này. Ngoài ra, có thể isocyanates, là hóa chất độc hại thường thấy trong polyurethane, cũng có thể có trong spandex.

Tác động môi trường đáng chú ý của elastane chỉ phát huy tác dụng sau khi nó được bán cho người tiêu dùng. Người ta đã xác định được rằng 60% rác trong các tuyến đường thủy bao gồm các loại sợi dệt không thể phân hủy sinh học, quần áo và sợi vải spandex chiến một phần lớn rác thải này. Ngay cả khi spandex được vứt bỏ đúng cách ở các bãi rác hoặc các khu xử lý rác đúng nơi quy định, các sợi nhỏ của chất này sẽ được đưa vào đường nước bất cứ khi nào quần áo elastane được giặt, gây hại cho đời sống thủy sinh, làm giảm chất lượng nước uống và cuối cùng góp phần tạo nên các đảo rác khổng lồ đang dần tích tụ trong các đại dương trên thế giới.

Chứng chỉ Spandex

Vì vải spandex hoàn toàn là vải tổng hợp nên các chứng nhận hữu cơ và không biến đổi gen không áp dụng cho sản phẩm này. Tuy nhiên, có thể loại vải này được Chứng nhận bởi Tiêu chuẩn Tái chế Toàn cầu (GRS) nếu nó được làm từ 100% nguyên liệu tái chế.

>>>> Mua ngay: Sơ mi ngắn tay nam – Beyond the beach bé gái

Tuy nhiên, quá trình sản xuất này hơi hiếm và việc sử dụng vật liệu tái chế không làm giảm tác động môi trường mà spandex gây ra khi nó được đưa vào thị trường tiêu dùng.

Xem thêm:

• Preppy Style là gì? Học cách phối đồ đơn giản theo phong cách Preppy
• Vải voan là gì ? Ưu nhược điểm và ứng dụng tuyệt vời của Vải voan
• Gen Z là gì ? Tìm hiểu phong cách thời trang của Gen Z